Savaş Aykılıç'a Göre Antigone ile Prometeus

Savaş Aykılıç o “meşhur”(nasıl olmasın o “ayarsız” övgülerle) yazısında iki oyunu karşılaştırmış ve demiş ki:

“Antigone ne anlatıyor?

Aiskylos, “Prometeus” ile ne anlatıyorsa onu:

“Ey seyirci! Ey vatandaş! Aklını (Zeus) ve öngörünü (Prometeus) bağdaştır, barıştır, sentezle; eğer trajedilerden uzak, barışık ve mutlu yaşamak istiyorsan!”

"Peki “Antigone” ne anlatıyor? Oyun seyirciye ne diyor? Ne demek istiyor?

Ey seyirci! Ey meclis! Ey vatandaş! Ey bu oyunu seyredip hayat üzerine yeni yargı(lar) ve karar(lar) verecek olanlar!… Devletin yasaları (Kreon) ile ilahi /Tanrısal yasalar çelişmemeli, uyuşmalı ve sentezlenmelidir. Yoksa hem Kreon (iktidar) ve hem birey; Antigone, Prens Haimon, ana kraliçe Euridike ve giderek bütün bir toplum/halk (aynı kandan ve aileden de olsalar) trajedilerden, felaketlerden ve acılardan kurtulamaz…"

“Birinde akıl ile öngörünü bağdaştır, barıştır, sentezle” ; diğerinde “devletin yasaları (Kreon) ile ilahi /Tanrısal yasalar çelişmemeli, uyuşmalı ve sentezlenmelidir”

İki cümleyi ortak “bağdaşma-çelişmeme, barış-uyuşma ve sentez” ile bitirince aynı(?) şey anlatılmış olunuyor demek ki.

Her ikisi de aynı kapıya çıkıyormuş:

"trajedilerden uzak, barışık ve mutlu yaşamak istiyorsan"
"trajedilerden, felaketlerden ve acılardan kurtulmak istiyorsan"

Böyle aynı kapıya çıkan çok oyun var.

Birinde “akıl ve öngörü” diğerinde “devlet ile İlâh” varsa ne umurun!

Allah için aynı şeyi anlatıyormuş iki oyun!

Antigone'yi  "uyduramazsanız"  Prometeus'u verelim! 

Melih Anık