Kar Yağınca Oyun İptal Etmek

İstanbul BB Şehir Tiyatroları 7 ve 8 Ocak 2017 günleri "olumsuz hava koşulları nedeniyle" oyunlarını iptal etti. Pazar olduğu ve de İBBŞ pazarları yetişkin oyunu oynamadığı için 8 Ocak'da iptal edilenler çocuk oyunları. 7 Ocak'da yetişkin oyunlarını iptal eden yönetimin hemen ertesi gün çocuk oyunlarını da iptal etmesi akla uygun geliyor. Ancak hava koşulları dolayısıyle oyun iptal etmenin akla uygun bir yanı yok. Ben bu konuda twitter'da yazdım, facebook'da bir tartışmaya katıldım. Başka yazılanları okudum. Gerek aldığım cevaplara gerekse diğer yazılanlara bakarak bu olayı kaydetmek için bu yazıyı yazdım.

İBBŞT'nın oyunlarını iptal ettiği günlerde bir başka ödenekli tiyatro(Bakırköy BT) ve bazı özel tiyatrolar (İstanbul Halk Tiyatrosu, Tiyatrodor, Tiyatro Kedi vd) oyunlarını iptal etmedi. Onların paylaşımlarından öğrendiğime göre salonları doldu. Yâni seyirci geldi hem de yüzlerce. Yâni seyirci ulaştı ama Şehir Tiyatrosu çalışanları sahnelerine ulaşamadı. Bu durum İBBŞT'nın seyirciyi zor durumda bırakmak istemediği için oyunları iptal etmesi gerekçesini ortadan kaldırdı. Kaldı ki gelemeyen seyircilerin hakları bâki kalmak suretiyle İBBŞT gene perdelerini açabilirdi. Bildiğim kadarıyla oyun kadroları için servis kaldırıyor İBBŞT. Yâni istese oyuncularını belli yerlerden toplayabilir bırakabilirdi. Mitinglere otobüs kaldıran Belediye beş on kişiyi mi taşıyamayacak? Eve dönüş uzun zaman alıyormuş. İyi de Belediye İstanbul'un ulaşım ağından sorumlu değil mi? Kendi kurumunun çalışanları ulaşım ağından şikayet ediyor hem de metro, metrobüs, MarmaraRay, Boğaz'ı geçen karayolu varken. Seyirci tüm cefayı çekip Sefaköy'den Üsküdar'a gelirken daha az mı zaman harcıyor?

Böyle zamanlarda aklıma Rusya, Viyana gibi kışları sert geçen ülkeler gelir. Ben kış şartlarında oralarda da gösteri  seyrettim. Kimsenin şikayeti yoktu ve kimsenin aklına kar yağınca gösteri iptal edilir mi düşüncesi gelmiyordu. Metro istasyonlarında kar yağarken abiye elbisleri içinde salona gitmek için bekleyen insanlar gördüm. 30 yıl soğuk bir ikimde yaşamış bir oyuncu "oralar farklı" dedi. Evet farklı. Fark algı ve hayata bakıştan kaynaklanıyor.  Ben 1985 yılında Harbiye'de Caligula seyrettim. Salonda üç seyirciydik. Sahne bizden kalabalıktı. Yakıt sıkıntısı vardı. Salon buz gibiydi. Paltomu ve şapkamı çıkarmadım. Yerimde titriyordum. Oyuncuların kostümleri hiç de korunaklı değildi. Ama onlar oyunu iptal etmediler.  Kurum İBBŞT idi. Bir oyuncu "ben 41 yılını bilirim" demiş. Ben de İBBŞT'nin 50 yılının şahidiyim. Geçen zamana bakınca çok şeyin değişmekte olduğu dışarıdan daha rahat görülüyor. Köprü kapalı olduğu için sandalla denizi geçen oyuncular, sahne namusunu içinde taşıyan, seyirciye ve tiyatroya saygıyı hayat biçimi olarak yaşayan o oyuncular yok artık. O Darülbedayi idi. "Gidin kar topu oynayın" dediğim için bana gönderme olsun diye kardan adam resmi paylaşan yada "hadi kartopu oynayalım" diyerek aklınca beni protesto eden oyuncular bu zamanın ürünü. Ama içlerinden biri var ki aileden tiyatrocu. Dedesi tuluatın zirvelerinden, babası Türk sinemasının ve tiyatrosunun en sevilen isimlerinden biri. Onu görünce içim daha da sızlıyor. İnsan dedesinden, babasından da mı öğrenmez! Bu oyuncuların oynadığı son oyun ne biliyor musunuz? "Komik-i Şehir Naşit Bey" Sahnede onlara inanır mısınız? 

Çocuk oyunlarını iptal etmek ne demek! Merak etmeyin o çocuklar sizin ulaşamadığınız o salonlara gelirler. Yüzünüz kızarır. Belki de onun için iptal ettiniz onların oyunlarını da. Ama şu mesajı verdiniz onlara: Oyunların iptal edilmesi normaldir.  

Önemli olan tiyatroya nasıl baktığınız. Gördük ki ülkenin 102 yılıyla övünen tiyatrosu boşuna yaşamış ve şimdi de bunamış. Perdeleri nasıl açık tutarım diye gayret edeceğine o kurumun içindeki "memurlar" oyun iptallerine mazeret arıyor.   

 Kar yağdı diye gazeteler basılmasa, dağıtılmasa ne dersiniz düşünün. Tiyatro gazeteden daha kıymetlidir. Bir ülkede tiyatro perdelerinin açılması, bir yerlerde birilerinin sizi kucaklamak için beklediğini bilmeniz içinize huzur verir. Tiyatro toplumsal bilinçtir. Tiyatro güvencedir, direniştir, şefkattir. Oyunculuk bunun için herkese göre bir meslek değildir. Kar yağdı diye oyun iptal etmenin ne demek olduğunu anlamayanlar bu işi yapmasın.  

Melih Anık