“Şan ve şeref verirken miskalle tartmamışsak eleştirirken de miskalle tartmak zorunda değiliz.”
“Bu kılıf işi o kadar nankördür ki çok uygunu bile çok uygun olduğu için şüphe uyandırır”
“örtbas etmeyi, …modern dünyada kendi avanaklığımız, çıkarlarımız, korkaklıklarımızla sınırlayabiliriz sanmak nasıl bir amansızlığa –çirkefe- düşmektir.”
“..insanoğlunun salt kendi işlediği marifetlerden değil, yüzlerce yıl sonra yaşayacak, tamamiyle yabancı birinin aklından geçireceklerinden de sorumlu olabileceğini anlatmaya çalıştım”
“Köpoğlu köpeklerin hoşça vakit geçirmeleri, körpe kızların heyecanlanmaları, şimdiye kadar öğrendikleriyle ölmeye karar vermişlerin doğru bildiklerini yeniden tastikliyerek onları ucuza sevindirmek, güvendirmek için yazmıyorum”
“Bir toplum kimi dönemlerde ezici yüzdesiyle enayilik, hainlik, sefillik edebilir(Söz gelimi Alman toplumu 1933 ile 1945 arasında böyle olmuştur.) Böyle toplumların tarih içinde toptan rezil olmamaları için içlerinden birkaç kişinin gerçeği görmeleri, görmekle yetinmeyip bunu açıklamaları şarttır.Bu şart yerine gelirse o toplum, toplum olarak tarihçe toptan suçlanmak tehlikesinden kurtulur.”
“Romanın ana meselelerini konuşurken Don Kişot’u, Robenson’u, Manon Lescaut’yu, Ölü Canlar’ı, Kırmızı Kara’yı, Parma Manastırı’nı, Madam Bovary’yi Dostoyevsky’nin, Balzac’ın,Faulkner’in romanlarını göz önüne alıyorum. Biraz da Kafka’yı, Camus’yu düşünüyorum. Bunların dışında kalanlar diye sorularsa derim ki: “Tolstoy’un, Dickens’in, Zola’nın yazdıkları yukarıdakiler ayarında büyük romancıların yetişmeleri bakımından değil, sadece onlara lâyık okuyucular yetiştirmek bakımından yardımcı eserlerdir.”
“Evet insan dramı ancak insanın kapana kısıldığı yerde vardır. Buradaki kısılmışlık insanın dış itilmelerle yakalandığı bir tuzak değildir. Daha çok kendi kişiliğindeki özelliklerle gelip girdiği bir kapandır.”
Melih Anık
Orhan Kemal-Notlar Sanat ve Edebiyat 1- Bağlam Yayıncılık 1989
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder